Πως μοιράζονται τα περιουσιακά μετά το διαζύγιο

διαζυγιο διαχωρισμος περιουσιας

διαζυγιο διαχωρισμος περιουσιας. Το πρόβλημα με την διανομή των περιουσιακών στοιχείων (διαζυγιο διαχωρισμος περιουσιας) μετά το διαζύγιο, είναι ένα ζήτημα που απασχολεί πάρα πολύ κόσμο. Εφόσον οι σύζυγοι δεν συμφωνήσουν εκουσίως για τα περιουσιακά τους, τότε ο δρόμος οδηγεί στην άσκηση αγωγής περί συμμετοχής στα αποκτήματα.

Η αγωγή για συμμετοχή στα αποκτήματα (διαζυγιο διαχωρισμος περιουσιας) του ενός από τους διαζευγμένους πλέον συζύγους κατά του άλλου, είναι το τελευταίο στάδιο που ακολουθείται αφότου εκδοθεί αμετάκλητη πλέον δικαστική απόφαση αναφορικά με το διαζύγιο.

Το κρίσιμο διάστημα άσκησης της εν λόγω αγωγής είναι τα δύο έτη αφού τελεσιδικήσει η δικαστική απόφαση λύσης του γάμου με αντιδικία. Αυτό σημαίνει ότι ο διαζευγμένος σύζυγος που επιθυμεί να ασκήσει την αγωγή συμμετοχής στα αποκτήματα κατά του άλλου, θα πρέπει να το πράξει αυτό εντός δύο ετών καθώς και να κοινοποιήσει την αγωγή στον αντίδικό του εντός του ανωτέρω διαστήματος.

Tι αναφέρεται σε σκεπτικό απόφασης

Σύμφωνα με το σκεπτικό απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών εντός του έτους 2012, κατά τη διάταξη του άρθρου 1400 παρ. 1 του ΑΚ: “Αν ο γάμος λυθεί ή ακυρωθεί και η περιουσία του ενός συζύγου έχει, αφότου τελέσθηκε ο γάμος, αυξηθεί, ο άλλος σύζυγος, εφόσον συνέβαλε με οποιονδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή.

Τεκμαίρεται ότι η συμβολή αυτή ανέρχεται στο 1/3 της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη ή καμία συμβολή”. Από τη διάταξη του άρθρου 1400 ΑΚ, η οποία εφαρμόζεται και επί γάμων που τελέσθηκαν και επί περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν και πριν από την έναρξη της ισχύος του ν. 1329/1983 (άρθρο 12 ν. 1649/1986), συνάγεται ότι η απαίτηση του κάθε συζύγου προς συμμετοχή στα αποκτήματα του άλλου είναι κατ` αρχήν ενοχή αξίας, δηλαδή χρηματική ενοχή, αντικείμενο της οποίας αποτελεί η χρηματική αποτίμηση της περιουσιακής αύξησης του υπόχρεου συζύγου, που προέρχεται από τη συμβολή, άμεση ή έμμεση του δικαιούχου (Ολ.ΑΠ 28/1996).

Ως αύξηση νοείται όχι μια συγκεκριμένη κτήση, αλλ` η διαφορά που υπάρχει στην περιουσιακή κατάσταση του υπόχρεου σε δύο διαφορετικά χρονικά σημεία, ήτοι κατά την τέλεση του γάμου και κατά το χρόνο που γεννιέται η αξίωση για συμμετοχή στα αποκτήματα με βάση τις παρ. 1 και 2 του ίδιου άρθρου 1400 του Α.Κ.

Από τη σύγκριση της αξίας αυτών, αναγόμενης σε τιμές του χρόνου γέννησης της αξίωσης, θα κριθεί αν υπάρχει περιουσιακή αύξηση του ενός συζύγου που να δικαιολογεί την αξίωση του άλλου για συμμετοχή στα αποκτήματα.

Για την περαιτέρω, όμως, αναγωγή σε χρήμα των περιουσιακών αυτών στοιχείων, για την εξεύρεση δηλαδή της αξίας τους σε χρήμα, κρίσιμος είναι ο χρόνος της παροχής έννομης προστασίας, ήτοι ο χρόνος της έγερσης της αγωγής.

Πως προκύπτει η αύξηση της περιουσίας;

Ειδικότερα, για το στοιχείο της αύξησης λαμβάνεται υπόψη το σύνολο της περιουσιακής κατάστασης του υπόχρεου, ώστε, από τη σύγκριση της περιουσιακής κατάστασης στο χρονικό σημείο της τέλεσης του γάμου (αρχική περιουσία) με την υπάρχουσα στο χρονικό σημείο που γεννάται η αξίωση (τελική περιουσία), πρέπει να προκύπτει αύξηση.

Η τελευταία, δεν αποκλείεται να ξεκινά με την αγωγή από μία μόνο ή περισσότερες μεν αλλά συγκεκριμένες κτήσεις του υπόχρεου, οπότε η συμβολή του ενάγοντος υπολογίζεται με βάση την τελική αξία τούτων. Η τυχόν ύπαρξη αρχικής περιουσίας ή στοιχείων που την διαφοροποιούν, αποτελεί βάση ένστασης, που προβάλλεται και αποδεικνύεται από τον εναγόμενο.

Ο χρόνος λύσης ή της ακύρωσης του γάμου ή της συμπλήρωσης τριετίας από τη συζυγική διάσταση είναι κρίσιμος για την εξεύρεση της εν λόγω τελικής περιουσίας υπό την έννοια του καθορισμού των περιουσιακών στοιχείων που την αποτελούν.

Πως πρέπει να ενεργήσει ο δικαιούχος σύζυγος;

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, ο δικαιούχος σύζυγος θα πρέπει να αποδείξει την τελική περιουσία, από τι αποτελείται και ποια είναι η αξία της (Α.Π. 447/2005).

Πως μπορεί να αμυνθεί ο υπόχρεος σύζυγος;

Ο εναγόμενος περαιτέρω, ως υπόχρεος σύζυγος, του οποίου η περιουσία αυξήθηκε με τη συμβολή του ενάγοντος συζύγου μπορεί να προβάλει, μεταξύ άλλων, ότι η συμβολή του ενάγοντος ήταν κάτω από το ένα τρίτο ή ότι δεν υπάρχει καμία συμβολή.

Για να γίνει όμως δεκτή η ανυπαρξία συμβολής που αποκλείει την αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα θα πρέπει ο εναγόμενος σύζυγος να επικαλεσθεί και αποδείξει ότι ο δικαιούχος της αξίωσης συμμετοχής σύζυγος είτε δεν μπορούσε εκ των πραγμάτων είτε δεν ήθελε να συμβάλει και ότι η επαύξηση της περιουσίας οφείλεται μόνο ο` αυτόν.

Ο ισχυρισμός αυτός του εναγομένου, ενόψει του ότι το καθιερούμενο από το άρθρο 1400 ΑΚ τεκμήριο της συμβολής συμμετοχής στα αποκτήματα κατά το 1/3 ενεργεί και ως προς τους δύο συζύγους, ο δε ενάγων, έστω και αν δεν αποδείξει τη δική του συμβολή, θα δικαιούται οπωσδήποτε το 1/3 της αύξησης της περιουσίας του εναγομένου, συνιστά ως προς την απόκρουση του τεκμηρίου ένσταση (Α.Π. 287/2011 ΝΟΜΟΣ).

Περίπτωση παραδεκτής διεύρυνσης του αγωγικού αιτήματος αποτελεί η δυνατότητα του ενάγοντος να ζητήσει με τις προτάσεις του άλλο αντικείμενο από το αρχικό ή το διαφέρον εξαιτίας μεταβολής που επήλθε μετά την άσκηση της αγωγής. Το νέο αίτημα ως προς τα παρεπόμενα του κυρίου αιτήματος υποβάλλεται παραδεκτά με τις προτάσεις όχι όμως με την προσθήκη των προτάσεως μετά την επ` ακροατηρίου συζήτηση (ΑΠ 1575/1988 και Εφ.ΑΘ. 6554/1992 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ Κεραμέα- Κονδύλη – Νίκα Ερμηνεία Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας έκδ.2000 σελ. 493).

(Το παρόν άρθρο μου δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Τύπος Θεσσαλονίκης την 10-08-2014).