αχρεωστήτως καταβληθείσα σύνταξη.
αχρεωστήτως καταβληθείσα σύνταξη. Πότε υπόκεινται σε παραγραφή οι αχρεωστήτως καταβληθείσες παροχές που αναζητά το Ι.Κ.Α.;
Το παρόν άρθρο μου δημοσιεύθηκε την 4η Απριλίου 2015 στην εφημερίδα “ΠΑΛΜΟΣ Αιτωλοακαρνανίας”
Συχνά ακούμε στα δικαστήρια την φράση «δεν συγχωρείται άγνοια Νόμου» ή άλλες παρόμοιες εκφράσεις. Αν όμως αναλογιστεί κάποιος την πολυπλοκότητα και το δυσνόητο των σχετικών νόμων που αναφέρονται στις ασφαλιστικές διαδικασίες που αφορούν το Ι.Κ.Α. ή και άλλους ασφαλιστικούς φορείς, το λιγότερο… θα αγανακτήσει με την παραπάνω αντίληψη των οποιωνδήποτε αρμοδίων. Δεδομένου μάλιστα ότι οι περισσότεροι από αυτούς που προσφεύγουν στο Ι.Κ.Α. είναι αγράμματοι ή τελειόφοιτοι Δημοτικού, γέροντες, φτωχοί κλπ, οι οποίοι όταν προσφεύγουν στο Ι.Κ.Α. περιμένουν να λάβουν από τους αρμοδίους υπαλλήλους συγκεκριμένη ενημέρωση για τα προβλήματά τους και εφαρμόζουν καλόπιστα τις οποιεσδήποτε συστάσεις και συμβουλές των αρμοδίων υπαλλήλων του Ι.Κ.Α.
Πολλές φορές όμως συμβαίνει οι άνθρωποι αυτοί, εφαρμόζοντας τις συστάσεις και συμβουλές των αρμοδίων οργάνων του Ι.Κ.Α. να δικαιωθούν κάποια χρηματική ικανοποίηση (σύνταξη χηρείας, σύνταξη αναπηρίας, σύνταξη γήρατος κλπ). Και μπορεί ο κάθε ασφαλισμένος που δικαιώθηκε μια οποιαδήποτε παροχή να την λαμβάνει επί μακρό χρονικό διάστημα (δεκαπενταετία, εικοσαετία ή και μέχρι τον θάνατό του).
Και ενώ καλόπιστα ο οποιοσδήποτε ασφαλισμένος ελάμβανε κάθε μήνα την παροχή που δικαιώθηκε, ξαφνικά το Ι.Κ.Α. με δική του πράξη κρίνει ότι αχρεωστήτως έλαβε τα όσα έλαβε και τον καλεί να τα επιστρέψει και μάλιστα με τον νόμιμο τόκο από τότε που τα εισέπραττε. Αν λάβουμε δε υπόψη ότι τις παροχές αυτές τις εισέπραττε ο ασφαλισμένος επί σειρά ετών, με σχετική απόφαση του Ι.Κ.Α. ειδοποιείται να επιστρέψει υπερβολικά ποσά στο Ι.Κ.Α. που πολλές φορές ξεπερνούν και τις 70 με 80.000 ευρώ, που είναι αδύνατον να επιστραφούν τέτοια κονδύλια από έναν ασφαλισμένο ο οποίος στην καλύτερη περίπτωση θα έπαιρνε μια σύνταξη της τάξεως των 700 με 800 ευρώ.
Το άγχος και η αγωνία των ασφαλισμένων
Από το σημείο αυτό αρχίζει το άγχος και η αγωνία των ασφαλισμένων που ανήκουν σ’αυτήν την περίπτωση, για το πώς θα επιστραφεί το υπερβολικό ποσό που του ζητάει πίσω το Ι.Κ.Α. Έτσι αρχίζει να επισκέπτεται λογιστές, δικηγόρους κλπ για να ενημερωθεί για τα δικαιώματά του κλπ.
Οι δικηγόροι τον συνιστούν να προσφύγει στα Διοικητικά Δικαστήρια για διαφόρους λόγους, μεταξύ των οποίων προτείνουν και τον λόγο της παραγραφής.
Πότε παραγράφονται οι απαιτήσεις του Ι.Κ.Α.;
Οι απαιτήσεις του Ι.Κ.Α. εναντίον ασφαλισμένων αρχικά παραγράφονταν μετά πενταετία, στην συνέχεια μετά δεκαετία, από τότε που ελάμβαναν τα κονδύλια που εισπράττονταν καλόπιστα κατά μήνα, τα οποία διεκδικεί το Ι.Κ.Α. ως δήθεν αχρεωστήτως καταβληθέντα. Πρόσφατα όμως με τον Νόμο 4093/2012 η παραγραφή των απαιτήσεων του Ι.Κ.Α. έγινε εικοσαετής που αρχίζει από τότε που εισπράχθηκε το τελευταίο κονδύλιο.
Έτσι το Ι.Κ.Α. έχοντας την κάλυψη αυτού του Νόμου, άρχισε να ενοχλεί όλους τους συνταξιούχους και να τους ζητάει πίσω τα κονδύλια που τους παρείχε κατά μήνα επί είκοσι και πλέον έτη, χωρίς όμως να λάβει υπ’όψιν του ότι όταν άρχισε να καταβάλλει τα κονδύλια αυτά στους ασφαλισμένους, η προθεσμία παραγραφής ήταν αρχικά πενταετής και στην συνέχεια έγινε δεκαετής.
Δηλαδή σε μια υπόθεση που ο ασφαλισμένος λάμβανε π.χ. τις παροχές από το 2000 και εντεύθεν, το 2015 το Ι.Κ.Α. του ζητάει να επιστρέψει τα κονδύλια που ελάμβανε κατά μήνα από το 2000 και εντεύθεν. Στις διαμαρτυρίες και τα παράπονα των ασφαλισμένων το Ι.Κ.Α. απαντά και επικαλείται τον Νόμο 4093/2012 και επισημαίνει ότι με τον Νόμο αυτό η παραγραφή έγινε εικοσαετής κλπ.
Και διερωτώμαι πως είναι δυνατόν ο Νόμος που ψηφίστηκε το 2012 να παρατείνει το δήθεν δικαίωμα του Ι.Κ.Α. το οποίο ήταν ήδη παραγεγραμμένο προ δύο και τριών ετών πριν από την ψήφιση του Νόμου αυτού;;;;
Ο υπόχρεος ασφαλισμένος δικαιούται να αρνηθεί την παροχή
Σύμφωνα με το άρθρο 272 του Αστικού Κώδικα, όταν συμπληρωθεί ο χρόνος παραγραφής, ο υπόχρεος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή. Αλλά και τα δικαστήρια δέχονται ότι ο νεώτερος Νόμος μπορεί να εφαρμοστεί και σε περιπτώσεις γεγενημένων μεν δικαιωμάτων, που να μην έχουν όμως παραγραφεί κατά την ψήφιση.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Κατά την ταπεινή μου άποψη, ως προς το θέμα αυτό της παραγραφής, ο Νόμος 4093/2012 ελέγχεται ως αντισυνταγματικός και δεν πρέπει να εφαρμοστεί από τα δικαστήρια, διότι δεν έλαβε υπόψη του ότι πολλές από τις υποθέσεις που ρυθμίζει έχουν υποπέσει σε παραγραφή πριν από την ψήφισή του. Δηλαδή με τις σχετικές διατάξεις του ο Νόμος αυτός καταργεί γεγενημένα δικαιώματα των ασφαλισμένων και επιχειρεί να αναβιώσει δικαιώματα του Ι.Κ.Α. κλπ τα οποία σύννομα μπορεί να αρνηθεί ο οποιοσδήποτε ασφαλισμένος σύμφωνα με το παραπάνω άρθρο του Αστικού Κώδικα. Το θέμα αυτό όμως, πιστεύω, θα απασχολήσει τα δικαστήρια και τους νομικούς αφού στην πράξη ο Νόμος αυτός επαναφέρει στην ζωή ένα «νεκρό» δικαίωμα του Ι.Κ.Α. και άλλων ασφαλιστικών φορέων.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα ανωτέρω ζητήματα επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας στο 6972 500814 ή στο info@tzikas-lawfirm.gr