Ευθύνη κατόχου ζώου

Ευθύνη κατόχου ζώου. Με το παρόν άρθρο θα αναλύσουμε το πως στοιχειοθετείται η ευθύνη του κατόχου ζώου. Η ευθύνη του κατόχου ζώου αναλύεται στο άρθρο 924 του Αστικού Κώδικα.

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί απόσπασμα από την υπ’αριθμ. 66/2019 απόφαση του Ειρηνοδικείου Λαμίας, η οποία αφορά υλική ζημία που υπέστη το όχημα της ενάγουσας επειδή συγκρούσθηκε κατά την πορεία τους με απροσδιόριστο αριθμό προβάτων τα οποία διέσχισαν το οδόστρωμα, κινούμενα ως προς την πορεία του ανωτέρω οχήματος. Το ιστορικό της υπόθεσης και η απόφαση του δικαστηρίου θα σας παρατεθεί μετά την ανάλυση του άρθρου 924 ΑΚ.

Ι-Σύμφωνα με το άρθρο 924 ΑΚ «Ο κάτοχος ζώου ευθύνεται για τη ζημία που προξενήθηκε απ` αυτό σε τρίτον. Αν η ζημία έγινε από κατοικίδιο ζώο που χρησιμοποιείται για το επάγγελμα, τη φύλαξη της κατοικίας ή τη διατροφή του κατόχου, αυτός δεν ευθύνεται, αν αποδείξει ότι δεν τον βαρύνει κανένα πταίσμα ως προς την φύλαξη και την εποπτεία του ζώου».

Με την πρώτη παράγραφο του άρθρου αυτού καθιερώνεται η αντικειμενική ευθύνη του κατόχου του ζώου για τη ζημία που έγινε απ` αυτό σε τρίτο, δηλαδή από μόνο το γεγονός της κατοχής του ζώου και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε υπαιτιότητά του ως προς την φύλαξη ή την εποπτεία ή το είδος του ζώου.

Και τούτο γιατί ο κάτοχος, που έχει τα ωφελήματα από το ζώο, πρέπει να φέρει και τον κίνδυνο κάθε ζημίας που προξενείται απ` αυτό. Αντίθετα, προκειμένου για κατοικίδιο ζώο θεσπίζεται, με την δεύτερη παράγραφο του ιδίου ως άνω άρθρου, η νόθος αντικειμενική ευθύνη του κατόχου του ζώου, στηριζόμενη σε εικαζόμενο πταίσμα του για την φύλαξη και την εποπτεία του ζώου και, κατά συνέπεια, ο κάτοχος του ζώου μπορεί ν` απαλλαγεί από την ευθύνη του, αν επικαλεσθεί και αποδείξει, ότι δεν τον βαρύνει πταίσμα για την φύλαξη και εποπτεία του ζώου, ενώ η ύπαρξη παραμέλησης, το υπαίτιο αυτής και ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ ζημίας και παραμέλησης τεκμαίρονται (βλ. Απ. Γεωργιάδης, Σύντομη Ερμηνεία ΑΚ, τόμ. I, άρθρο 924, αρ. 21, σελ. 1879).

Ειδικότερα, ο εναγόμενος, αν θέλει να υπαχθεί στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 924 ΑΚ πρέπει να ισχυρισθεί και να αποδείξει: α) την ιδιότητα του ζώου ως κατοικίδιου, δηλαδή ότι το χρησιμοποιεί για το επάγγελμά του ή την φύλαξη της κατοικίας του ή την διατροφή του και β) ότι δεν τον βαρύνει πταίσμα για την φύλαξη και την εποπτεία του ζώου επειδή κατέβαλε κάθε απαιτούμενη στην περίπτωση επιμέλεια.

Εξάλλου, η ευθύνη αυτή του κατόχου του ζώου, ανεξάρτητα αν βασίζεται στην πρώτη ή στη δεύτερη παράγραφο του ως άνω άρθρου, μπορεί να μετριασθεί ή να παύσει εντελώς κατ` άρθρο 300 ΑΚ, αν η ζημία δύναται ν` αποδοθεί στον ζημιωθέντα ή σε πρόσωπα, για τα οποία ευθύνεται αυτός (ΕφΑθ 1367/2000 ΕλλΔνη 2000.797, ΕφΑθ. 5713/1994 ΕλλΔνη 1997.866). Ως κατοικίδια ζώα νοούνται εκείνα που ζουν, αναπτύσσονται, τρέφονται ή αναπαράγονται υπό τη στέγη του ανθρώπου και με τις φροντίδες αυτού και είναι προορισμένα να χρησιμοποιούνται για το επάγγελμα, τη φύλαξη της οικίας ή τη διατροφή του κατόχου τους.

ΙΙ.-Περαιτέρω, η προαναφερόμενη διάταξη του άρθρου 924 ΑΚ καθιστά υπεύθυνο τον κάτοχο του ζώου για οποιασδήποτε φύσεως ζημία υπέστη ο τρίτος από την ενέργεια του ζώου, άμεση και έμμεση, ενώ επίσης ο κάτοχος είναι δυνατόν κατά περίσταση να υποχρεωθεί να καταβάλει και χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη (ΕφΔωδ 23/2007 και ΕφΔωδ 3/2002 δημοσιευμένες στην ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, βλ. και Απ. Γεωργιάδης, ό.π.).

Τέλος, ως προς το βάρος της απόδειξης, ο ενάγων για αποζημίωση από ζημία που προκλήθηκε σ` αυτόν από ζώο πρέπει να αποδείξει: α) ότι η ζημία του προκλήθηκε αιτιωδώς από ενέργεια του ζώου, β) ότι ο εναγόμενος είναι ο κάτοχος του ζώου και γ) το ύψος της προκληθείσης ζημίας του (ΕφΠατρ 174/2006 ΑχΝομ 2007.41).

Αναφορικά με την υπόθεση που δίκασε το ανωτέρω δικαστήριο, αυτή αφορά μια οδηγό η οποία οδηγούσε το υπ’αριθμ. …. ΙΧΕ αυτοκίνητο ιδιοκτησίας της με ταχύτητα που δεν ξεπερνούσε τα 40 χλμ/ώρα, καταβάλλοντας κάθε επιμέλεια και προσοχή, κατέχοντας το δεξί ρεύμα κυκλοφορίας της οδού, η οποία ήταν διπλής κατεύθυνσης, με μια λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση.

Ότι στα αριστερά ως προς την πορεία του οχήματος, από περιφραγμένο χώρο με σιδερένια πόρτα, που άνοιξε εκείνη τη στιγμή, ιδιοκτησίας του εναγομένου, στον οποίο διατηρεί κοπάδι προβάτων,τα οποία επιτηρεί ο προστηθείς -επιστάτης αλβανικής υπηκοότητας …………………, εξήλθαν τρέχοντας απροσδιόριστος αριθμός προβάτων τα οποία διέσχισαν το οδόστρωμα κινούμενα από τα αριστερά προς τα δεξιά ως προς την πορεία του οχήματος και παρεμβλήθηκαν ξαφνικά στην πορεία του, με αποτέλεσμα ο οδηγός της να αιφνιδιαστεί και να μην μπορεί να ενεργήσει οποιονδήποτε ελιγμό για να τα αποφύγει με συνέπεια να επιπέσει σε αυτά και να προκληθούν υλικές ζημίες στο εμπρόσθιο τμήμα του αυτοκινήτου της. Επίσης εξαιτίας της ανωτέρω σύγκρουσης, υπέστη υλικές ζημίες στο αυτοκίνητό της.

Κατά το σκεπτικό της ανωτέρω υπόθεσης, το δικαστήριο δέχθηκε εν μέρει την αγωγή της ενάγουσας οδηγού και απεφάνθη εν τέλει συνυπαιτιότητα του οδηγού του οχήματος και του προστηθέντα επιστάτη των ζώων απο τον ιδιοκτήτη τους .